ΝΤΟΝΑΛΝΤ ΝΤΑΚ - Η Ορχιδέα της Ερήμου...

Μερικές αγάπες είναι σαν την ΙΟΝ αμυγδάλου: χωρίς φουντούκια! Χμμμ, μάλλον δε βγαίνει νόημα. Να πω τότε κάτι άλλο. Μερικές αγάπες είναι σαν το πρώτο ΜΙΚΥ: μπορεί να μη θυμόμαστε ποιο τεύχος ήταν, αλλά χάρη σ' αυτό η καρδιά μας μυήθηκε στον έρωτα (κι όχι χάρη στο PLAYBOY, όπως μπορεί πολλοί λανθασμένα να πιστεύουν)! Αυτά, λοιπόν, συνέβησαν κάποτε με το ελληνικό (R.I.P.) ΜΙΚΥ και κάθε εκδοτική του έκφανση που πέρασε - τουλάχιστον εκείνη την πρώτη, αθώα εποχή, όταν το ένα δισέλιδο εναλλάξ με το άλλο χρωμάτιζαν κι αποχρωμάτιζαν τη φαντασία μας!! Μιλάμε, δηλαδή, για πολύ πριν περάσει και το ΜΙΚΥ - όπως όλοι μας - στην αισχρή εκείνη εμπορική περίοδο της τελευταίας 15ετίας, συμπαρασύροντας μαζί του ακόμα και το εξαιρετικό - στο μεγαλύτερο μέρος της ζωής του - ΚΟΜΙΞ. Αλλα γι' αυτό έχω ήδη γράψει (κλικ) κι όπως έχετε καταλάβει, μπορεί να μ' αρέσει να πολυλογώ, αλλά όχι να επαναλαμβάνομαι. Επειδή, φυσικά, δε μ' αρέσει δε σημαίνει και πως δεν το κάνω. Το ρεζουμέ: πού και πού, λοιπόν, θα πετάγομαι με ατελείωτα γλυκιά νοσταλγία και σε κείνα τα παλιά ή νεότερα τεύχη του Τερζόπουλου, που έκαναν τη ζωή μας λίγο πιο όμορφη.

Έτσι, για παράδειγμα, πήρα τις προάλλες στα χέρια μου (τυχαία δειγματοληψία, με επανατοποθέτηση) το ΚΛΑΣΙΚΟ ΜΙΚΥ #219 , από το οποίο βασικά ξεχωρίζουν δύο ιστορίες: "Η ΜΑΥΡΗ ΟΡΧΙΔΕΑ" και "Ο ΑΕΤΟΣ ΤΗΣ ΕΡΗΜΟΥ". Οι υπόλοιπες ανήκουν σ' εκείνη την κατηγορία, όπου έχω κατατάξει καμιά ντουζίνα Ιταλούς δημιουργούς, οι οποίοι δεν μπορείς να ξεχωρίσεις ποιος είναι ποιος και τους βαριέσαι από την πρώτη κιόλας σελίδα. Από τις δύο πρώτες ιστορίες που ανέφερα και με εντελώς χοντροκομμένη κριτική διάθεση, η "Μαύρη Ορχιδέα" παραμένει αξιοπρεπής και γουστόζικη, ενώ αντιθέτως "Ο Αετός της Ερήμου" αναλώνεται σε μια βαρετή κι ατελείωτη φλυαρία. Είναι όμως και οι δύο του ίδιου καλλιτέχνη, ενός οπτικά εντελώς γνώριμου τυπάκου κι εδώ, ακριβώς, άνοιξε το όλον θέμα: θα έσκαγα άμα δεν έβρισκα ποιος κιαρατάς ήταν αυτός ο σχεδιαστής!

Απαίσια ναι, άχρηστη όμως;;; Καημένε Σκρούτζ,
πού πήγε το επιχειρηματικό σου δαιμόνιο;;;

Βρε έφαγα τον κόσμο να googl-άρω, τίποτα! Εις μάτην! Μηδέν στο πηλίκιον! Ο καλλιτέχνης παρέμενε οικείος, αγαπητός, συνήθισμένος στις σελίδες του ΜΙΚΥ, αλλά αγνώστων λοιπών στοιχείων, κρυμμένος στο μυστηριώδη κόσμο του παρελθόντος και του διαδικτύου. Βλέπετε, εκείνη την εποχή δεν ήταν και πολύ της μόδας να συνοδεύονται οι ιστορίες από κανένα άλλο στοιχείο, πέραν δηλαδή του δικού μας χαμόγελου. Όχι, όχι, βρε φαρμακόγλωσσες! Δεν ήταν τσαπατσουλιά! Τότε ήταν ακόμα εποχή αθωότητας και κάθε μικρό βήμα στο comic ήταν κι ένα μεγάλο κέρδος για τον ελληνικό χώρο. Το χρέος και η ευθύνη εξαντλούνταν πρωτίστως στον αναγνώστη και, φυσικά, στην προώθηση του Ντισνεϊκού πολιτισμού - όποιος κι αν ήταν αυτός (μεγάλη κουβέντα, σε άλλο post). Όλα τα υπόλοιπα ήρθαν πολύ αργότερα. Όταν, μέσα από τις σελίδες του ΚΟΜΙΞ ανακαλύπταμε σιγά-σιγά, από την αρχή, όλες εκείνες τις αγαπημένες ιστορίες με τις οποίες μεγαλώσαμε, τα ονόματα των δημιουργών, τις χρονολογίες έκδοσης και, συχνά, τις ιστορίες πίσω από τις ιστορίες.

Τέλος πάντων, αφου δοκίμασα - όσο μου 'κοβε - όλους τους δυνατούς συνδυασμούς γλώσσας, σε "μαύρη", σε "ορχιδέα" και σε "ντίλι ντίλι το καντήλι" κι αφού για, περίπου μία ώρα, τσέκαρα έναν-έναν ΟΛΟΥΣ τους καλλιτέχνες εδώ (όταν λέμε ΟΛΟΥΣ, εννοούμε ΟΛΟΥΣ!), είπα να το ψάξω και στα ελληνικά!! Έτσι ανακάλυψα (για άλλη μία φορά) πόσο μαλάκας ήμουν κοντά δυο ώρες, αφού έπεσα αμέσως πάνω σε αυτή την εξαιρετική, ελληνική σελίδα (εδώ, η εξαιρετική ελληνική σελίδα!), όπου μπορείτε να χαθείτε άφοβα, υπεύθυνα και με ασυγκράτητη νοσταλγία! Παπούτσι απ' τον τόπο σου, λοιπόν. Θα σας συμβούλευα, πρωτού αναζητήσετε ο,τιδήποτε στο διαδίκτυο, να το ψάξετε πρώτα στα ελληνικά. Όχι δεν είμαστε τόσο πίσω, όσο νομίζουμε! Να μην τα πολυλογούμε, ο καλλιτέχνης υπήρχε και στην COMICLOPEDIA, αλλά είχα χάσει τ' αυγά και τα πασχάλια με τα απανωτά κλικ μπρος-πίσω και τον προσπέρασα χωρίς φλας κι από δεξιά. Με τιμή και περηφάνεια, λοιπόν, σας παρουσιάζω (επιτέλους) το LUCIANO GATTO!!!

ΤΣΟΜΠ, ΤΣΟΜΠ και νοσταλγία αθεράπευτη!!!

LUCIANO GATTO = Ο σχεδιαστής εκείνος, που χρειάζεται περισσότερα λίτρα αποσταγμένου νερού, παρά μελάνης! Ο καλλιτέχνης εκείνος, που θ' αναγνώριζες το αποτύπωμά του, ακόμα κι αν ζωγράφιζε με stick figures!! Ο δημιουργός εκείνος, που για κάποιο ανεξήγητο φροϋδικό λόγο, βάνει τους ηρωές του να εκτοξεύουν αμέτρητα σταγονίδια, προς όλες τις κατευθύνσεις!!! Τι θέλει να πει ο ποιητής;;; Ο κόσμος του Gatto είναι ένας κόσμος τσιτωμένος. Οι πρωταγωνιστές βρίσκονται, διαρκώς, σε μια αβάσταχτη προσπάθεια, σε απόγνωση, σε άγχος, στο τρέξιμο, στην κούραση, στην γκρίνια, στην απελπισία, στην ένταση γενικότερα. Είναι ικανός να ζωγραφίζει το Ντόναλντ ακόμα και κοιμισμένο, πάλι με σταγόνες να πετάνε γύρω απ' το κεφάλι του, σα να ονειρευόταν δυσκοιλιότητα. Καμια Gatt-ίσια φιγούρα δε χαλαρώνει ποτέ! Στοίχημα ό,τι γουστάρετε, πως ο καλός Luciano τα χτυπάει τα αντικαταθλιπτικά του...

Βρείτε ποιο από τα δύο ανθρωπάκια
σχεδίασε ο Luciano Gatto...
ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Κανένα, εγώ τά 'φτιασα
και τα δύο, χο χο χο!!!

Ο Gatto είναι αξιοπρεπέστατος καλλιτέχνης, ειδικά για την καρτουνίστικη φόρμα που καλείται να βγάλει εις πέρας, στις ιστορίες αυτές. Σταθερή και καθαρή γραμμή, συνέπεια από καρέ εις καρέν, σε διαστάσεις, προοπτική και τα σχετικά. Καμιά φορά, μόνο, δίνει την εντύπωση πως τα καρέ του είναι συμπιεσμένα κατά ύψος και οι ήρωές του σαν λειψοκέφαλοι. Δε θα με παραξένευε αν μάθαινα ότι τα καρέ έχουν υποστεί φωτογραφική αλλοίωση, προκειμένου να προσαρμοστούν στις εκδοτικές διαστάσεις. Αλλά δε θα με παραξένευε και να μην το μάθαινα. Προσωπικό στοιχείο, λοιπόν, 10 στα 10 και 100% αναγνωρίσιμος. Μπορεί να μη μείνει στην ιστορία των comics σαν ηγετική φυσιογνωμία, αλλά στις δικές μας καρδιές θα μείνει για πάντα (έως ότου μας προλάβει ο Alzheimer) ως ένας από τους πιο αγαπητούς θεράποντες του ελαφρολαϊκού comic.

Η "Μαύρη Ορχιδέα" είναι μια απλή ιστορία, χωρίς πολλά πολλά, της κλασικής Σκρουτζικής γυφτιάς και της ντοναλντικής αφέλειας και ταλαιπωρίας. Χωρίς καμία επικότητα και δίχως να είναι κάτι ιδιαίτερο, αποτυπώνεται εύκολα και σε κάνει να χαμογελάς. Κι αυτό γιατί (α) δεν είναι φλύαρη, αλλά χαρακτηρίζεται από μια πολύ προσεγμένη οικονομία της πλοκής και (β) χαρακτηρίζεται από γουστόζικες ανατροπές, οι οποίες ισορροπούν με τέχνη σ' εκείνο το οριακό σημείο, μεταξύ παιδικής αφέλειας και ενήλικης κριτικής ξινίλας, ώστε μένουν όλοι ικανοποιημένοι χωρίς εκπτώσεις. Η κατάληξη λίγο ως πολύ αναμενόμενη, παρ' όλα αυτά ο αναγνώστης γυρίζει την τελευταία σελίδα χορτάτος.

Ήταν ακόμα πριν την Κρίση, τότε που γελούσαμε μ' αυτές τις ατάκες!

Προφανώς, όλα αυτά τα όμορφα οφείλονταν στην αξιοπρέπεια του σεναρίστα ROBERTO CATALANO, όπως έμαθα από τα παιδιά στο COMICS TRADES. Καμία σχέση, δηλαδή, με τους καραγκιόζηδες BAROSSO του "Αετού της Ερήμου", που πανάθεμά τους ήταν και δύο: άλλος στην πλοκή κι άλλος στα κείμενα! Ψιλοβαρεμάρα, με φωτεινά διαλείμματα στις διενέξεις μεταξύ ανηψιού και θείου. Οι εξελίξεις δε λειτουργούν αυθόρμητα μέσα στην πλοκή, αλλά κατασκευάζονται διαρκώς και πρόχειρα ή κακότεχνα από το πουθενά, όπως το μαγικό χαλί ή η κόρη του Χαλίφη, που θυμίζει τη Τζένη. Βλακείες ανάξιες λόγου, μόνο για μικρά παιδιά.

Από πότε τσεκάρουμε τη στάθμη του νερού, όπως του λαδιού;;;

Τέλος πάντων, αυτά για τον Luciano Gatto, προς το παρόν. Αποχαιρετώ και υπόσχομαι να επιστρέψω με νέες περιπέτειες φαρμακερής κριτικής...

ΝΤΥΛΑΝ ΝΤΟΓΚ - Ζωή να 'χει το παιδί...

Άγνωστο πώς ή πότε (υπάρχει δηλαδή πιθανότητα, ακόμη και να το αγόρασα), κάποτε βρέθηκε στα χέρια μου το 1ο τεύχος του ΝΤΥΛΑΝ ΝΤΟΓΚ "Η ΑΥΓΗ ΤΩΝ ΖΩΝΤΑΝΩΝ ΝΕΚΡΩΝ" (Εκδ. ΜΑΜΟΥΘΚΟΜΙΞ). Τι ευχάριστη έκπληξη ήταν αυτή!!! Το εξαιρετικό ασπρόμαυρο σκίτσο, τα all-time classic ζόμπι (την εποχή εκείνη δεν είχαμε πάθει ακόμα overdose, από τη σχετική υπερ-παραγωγή τις προηγούμενη δεκαετίας), το πηγαίο μαύρο χιούμορ, ο κυνισμός του ήρωα, ο εντελώς σουρεάλ βοηθός Γκράουτσο με τις αλυσιδωτές κρυάδες του, όλα ετούτα - κι άλλα πολλά - συνέθεταν ένα μοναδικό μωσαϊκό, που παγίδεψε διαμιάς το ενδιαφέρον και το θαυμασμό μου!

Από τον τίτλο και μόνο, μπορείτε πολύ εύκολα
να φανταστείτε τι είναι αυτό που αντικρύζουν...

Δεν είναι κρίμα κι άδικο, παράξενο μεγάλο, που ο ANGELO STANO δε συνέχισε και στα επόμενα τεύχη, με το απαράμιλλο πενάκι του;!!! Έτσι, ψυχαναγκάζω τον εαυτό μου να ξεπεράσει τη μεροληψία του, αναζητώντας και στα επόμενα τεύχη εκείνο το κατιτίς. Εις μάτην. Με διαφορά, κατώτερα. Ο έρωτας είναι τυφλός (ή μάλλον ο ερωτευμένος)! Ο Stano δεν είναι απλά ταλαντούχος, είναι ευφυής. Η Wikipedia ισχυρίζεται ότι είναι, κατά ένα μέρος, επηρεασμένος απ' τον ζωγράφο EGON SCHIELE και μάλλον δεν έχει άδικο. Σε μερικά από τα έργα του Schiele, η σύγκριση είναι μάλλον αναπόφευκτη για όσους ασχολούνται, καθότι εγώ έπρεπε να googl-άρω το όνομα για να καταλάβω περί τίνος επρόκειτο. Τώρα όμως, που τον έμαθα, θα μπορώ κι εγώ στις συνομιλίες μου, να παραμπέμπω στο Schiele, ώστε να εντυπωσιάζω και να μαγεύω τους συνομιλητές μου και τις αφελείς στάρλετς.

ΑΡΙΣΤΕΡΑ: E.Schiele, τμήμα του έργου "Selfportrait with Chinese Lantern Fruits"

ΔΕΞΙΑ: E.Schiele, "Frauenkopf"

ΔΕΞΙΑ: E.Schiele, "Self Portrait"

ΑΡΙΣΤΕΡΑ: E.Schiele, "Portrait of the Painter Max Oppenheimer"

Τα αέρινα και εύπλαστα περιγράμματα ακολουθούν, συχνά, μια αλλοιωμένη προοπτική, η οποία επιτείνει το συναίσθημα του παραλόγου. Αυτή η αντίθεση, επιπλέον, μεταξύ των ισχνών και καθαρών γραμμών, οι οποίες εξαφανίζονται ανέλπιδα μέσα σε απόλυτους, μαύρους όγκους μελάνης ή "βρωμίζονται" από τολύπες καρβουνισμένης σκιαγράφησης, δημιουργεί ένα επιβλητικό και καταβλητικό αίσθημα απειλής, το οποίο δρα κατευθείαν στο ασυνείδητο. Δεν παρεμβάλλεται δηλαδή καμία από τις νοητικές, αισθητικές διεργασίες και αναλύσεις, αλλά αναπτύσσεται μια διαλεκτική αισθημάτων και συναισθημάτων. Ο Stano είναι απλά ανυπέρβλητος, σε αυτό που καταφέρνει εδώ!!

Εδώ υφέρπει, έντεχνα και ύπουλα, μια ψυχολογική αντιστροφή: Τα πτώματα
κείτονται κατάλευκα, λουσμένα στο άπλετο φώς, τη στιγμή που ο ζωντανός
περιφέρεται κατασκότεινος, μια σκιά μες στις σκιές. Ευφυές και σχιζοφρενικό!!!

Ο TIZIANO SCLAVI στο σενάριο. Αγνοούμε από πού είναι επηρεασμένος, αλλά αυτό είναι δεν είναι απαραίτητα μειονέκτημα. Αν ήταν δική του ιδέα (ή οποιουδήποτε κι αν ήταν) να χρησιμοποιήσει το Γκράουτσο Μαρξ, ως βοηθό του Ντύλαν, τότε αξίζει τρελά συγχαρητήρια. Αυτή η εντελώς σουρεαλιστική φιγούρα, από μόνη της, εδώ υπερ-σουρεαλίζεται: ένας υπαρκτός ήρωας, ανακατεμένος σε φαντασιακές περιπέτειες μυστηρίου, αντί του συνηθισμένου αντιστρόφου. Κατ' αυτόν τον τρόπο, τα πράγματα λειτουργούν με την απόλυτη εξουσία της φάλτσας νότας. Όταν η τελευταία έχει παρεμβληθεί έντεχνα κι επιτήδεια, τότε επιβάλλεται στη ροή των αισθημάτων τόσο απόλυτα, τόσο ολοκληρωτικά, ώστε περισσότερο κατακρημνίζεται η κανονικότητα της συμμετρίας στον ίσκιο της, παρά αμβλύνεται ή εξαϋλώνεται η παρατυπία μέσα στους συνειρμούς του αναμενόμενου. Όπως ακριβώς είναι ο βράχος, καταμεσίς σε ποτάμι φουσκωμένο, που αναδεικνύει την ορμή και τη λύσσα των υδάτων με την αντίστασή του, παρά ο κορμός που παρασύρεται αμαχητί, έτσι και το άτοπο χιούμορ του Γκράουτσο, εντείνει εκείνη την απροσδιόριστη ανησυχία, η οποία σημαίνει την απαρχή του τρόμου, όταν δηλαδή ο εγκέφαλος αδυνατεί πια να εντάξει τα δεδομένα, σ' ένα νοηματοδοτημένο και συνεπές σύνολο.

Το 1ο αυτό τεύχος βρίθει συμβολισμών τόσο της τυπικής αστικής μυθολογίας (βουντού, ζόμπι, ημίγυμνο, σεξ-τιμωρία-θάνατος, ήττα συμβατικής επιστήμης, παραφιλολογία Ρομέρο, Σατανάς, ερημωμένα χωριά, αφιλόξενη ύπαιθρος), όσο και και της αρχετυπικής (ζωή μετά θάνατον, υποστασιοποίηση του Κακού, άγχος καταδίωξης, τρόμος μπροστά στο άγνωστο, δέος απέναντι στο ανερμήνευτο). Είναι πλήρες και μοναδικό από κάθε άποψη, τόσο σχεδιαστικά, όσο και συγγραφικά, και γι' αυτό θα το ενέτασα, ανεπιφύλακτα, στις κορυφαίες δημιουργίες της comics-ικής τέχνης!

Συγγνώμη αγάπη μου! Πρώτη φορά μου συμβαίνει αυτό...

Μπρρράβο λοιπόν Stano! Μπρρράβο λοιπόν Sclavi!! Μπρρράβο και σ' όσους με αντέξατε, γι' άλλη μια φορά!!!

ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ...

Κι ένα ευχάριστο, μουσικό διάλειμμα, προσφορά των αγαπημένων σας προϊόντων. Η ανεξάντλητη ευφυΐα των Stano και Sclavi δεν περιορίζεται στο οπτικό μέρος, αλλά πολύ περισσότερο επενδύει το comic, με το κατάλληλο soundtrack. Όχι με σκόρπια μουσικά σύμβολα να πετάνε στον αέρα, υπονοώντας κάποιαν αόριστη μελωδία τραλαλά, λες και διαβάζουμε ΑΣΤΕΡΙΞ, αλλά ποντάροντας στη δική μας συμμετοχή κι ευθύνη. Αναζητώντας τη συγκεκριμένη σονάτα του Ταρτίνι, η ηχητική απροσδιοριστία κατακρυμνίζεται σε απτή έκφραση πραγματικότητας. Ο αναγνώστης καλείται να γίνει κάτι περισσότερο από απλός θεατής, καλείται να γίνει μάρτυρας γεγονότος. Η μαγεία ξεχειλίζει από παντού κι αν ήταν στο χέρι των δημιουργών - είμαι βέβαιος - ακόμα κι αυτό το χαρτί θα μύριζε ελαφρά μούχλα ή θειάφι, τρίζοντας διακριτικά κάθε φορά που θα γυρίζαμε και μια νέα σελίδα...